O szansach i wyzwaniach, wartościach demokratycznych oraz odporności społecznej dyskutowano podczas specjalnej konferencji zorganizowanej w piątek w Sejmie z okazji 25. rocznicy przystąpienia Polski do Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego.
W wystąpieniu otwierającym debatę marszałek Sejmu Szymon Hołownia podkreślił zabiegi niezliczonej liczby ministrów, dyplomatów o to, „abyśmy na trwałe nie tylko odsunęli się od dziedzictwa Układu warszawskiego, ale zbudowali swój pierwszy krok, przyczółek w Traktacie Północnoatlantyckim”. Marszałek zwrócił uwagę, że NATO to wspólnota wartości i społeczeństw, a nie wspólnota uzbrojenia. Polska jest częścią wspólnoty wartości, wspólnoty pokoju, którą jest Sojusz Północnoatlantycki – tłumaczył.
Marszałek wymienił również wyzwania stojące przed NATO: oprócz wojny na Ukrainie także sytuację w Afryce czy na Bliskim Wschodzie i zagrożenia ze strony Rosji.
Przewodniczący Zgromadzenia Parlamentarnego NATO, szef delegacji Sejmu i Senatu do tego gremium Michał Szczerba przypomniał, że w czwartek członkiem NATO oficjalnie została Szwecja. Szef polskiej delegacji zaznaczył, że dzięki obecności aż 32 krajów w Sojuszu jesteśmy jeszcze silniejsi. Szczerba zwrócił uwagę, że Polska jest wśród liderów NATO, którzy przeznaczają najwięcej środków na obronność w stosunku do PKB.
Bezpieczeństwo, to także sprawne państwo i świadomi obywatele
Szef ZP NATO wskazał na coraz mniej stabilny, przewidywalny i bezpieczny świat, w którym pojawiają się autorytarne, antydemokratyczne siły chcące zburzyć wartości demokratyczne. Jako priorytet dla Polski i krajów sojuszniczych Szczerba wymienił bezpieczeństwo wschodniej flanki NATO, Europy i całego demokratycznego świata w związku z rosyjską napaścią na naszego ukraińskiego sąsiada. – Rosja nie zatrzyma się na Ukrainie – mówił o tym wczoraj prezydent USA Joe Biden. Dodał, że obecnie bezpieczeństwo to nie tylko nowoczesne czołgi, samoloty oraz dobrze wyposażona i wyszkolona armia, ale także sprawne państwo i świadomi obywatele. To cały system zapewniający odporność obywatelską i wolność demokratyczną. Do kluczowych wyzwań stojących przed Polską zaliczył stworzenie w szybkim czasie efektywnego systemu obrony cywilnej i przygotowania społeczeństwa na różne scenariusze.
Wyróżniania dla osób za członkostwo Polski w NATO
Według wicepremiera, szefa MON Władysława Kosiniaka-Kamysza wstąpienie Polski do NATO pozwoliło nam utrzymać zdobytą wolność i demokrację, a dziś Polska jest autentycznym liderem NATO, liderem bezpieczeństwa. Wskazał na rocznicową wizytę w Białym Domu prezydenta Andrzeja Dudy i premiera Donalda Tuska, która ma odbyć się w przyszłym tygodniu
Szef MON wymienił trzy wartości, na których budowane jest bezpieczeństwo Polski: wspólnota narodowa, silna i dobrze zorganizowana armia oraz silne sojusze: NATO i UE. Minister mówił również o potrzebie pilnego przygotowania przepisów o obronie cywilnej, bo bez tych przepisów, bez zaangażowania samorządu nie będzie obrony państwa polskiego.
Wicepremier poinformował, że za kilka tygodni do parlamentu trafi ustawa o obronie Ojczyzny. W kontekście wojny na Ukrainie, przyszłości Sojuszu Północnoatlantyckiego oraz bezpieczeństwa Polski i Europy kluczowe będzie następne 25 miesięcy.
Wicepremier Kosiniak-Kamysz wręczył wyróżnienia uhonorowanym osobom. Wyróżnienia otrzymali:
- Jan Krzysztof Bielecki – sprawujący urząd Prezesa Rady Ministrów w 1991 r.
- Jadwiga Zakrzewska – posłanka na Sejm III, V, VI i VII kadencji, wieloletnia członkini Komisji Obrony Narodowej, w 2001 r. wicemin. obrony narodowej, a w 2010 r. wiceprzew. ZP NATO
- gen. broni w st. spocz. Zbigniew Zalewski – w latach 1996-2000 Dowódca Wojsk Lądowych
- gen. bryg. w st. spocz. Stanisław Koziej – w 1994 r. dyrektor Departamentu Systemu Obronnego BBN, w latach 1994-2001 dyrektor Departamentu Systemu Obronnego w MON, a w latach 1999-2001 reprezentował Polskę w grupie wysokiego szczebla NATO ds. polityki i strategii nuklearnej
- płk w st. spocz. Krzysztof Osiński – w 1999 r. pełnił funkcję dyrektora Departamentu Integracji z Organizacją Traktatu Północnoatlantyckiego w MON.
Rosja nie potrafi żyć w pokoju
W ocenie ministra spraw zagranicznych Radosława Sikorskiego to Rosja zmusiła NATO do zmiany działania i w tym działaniu Sojusz Północnoatlantycki musi być skuteczny. Jego zdaniem, to Rosjanie zdefiniowali sami siebie jako kraj, który nie potrafi żyć w pokoju ze swoimi sąsiadami, który wraca do XIX-wiecznych modeli imperializmu europejskiego, na co nie może być zgody.
Minister Sikorski odniósł się też do kwestii wsparcia dla Ukrainy. Jak powiedział, na dłuższą metę kluczowy jest europejski budżet obronny. – Pierwotnie miał on wynosić 14 mld euro na 7 lat, przez COVID został zmniejszony do 7 mld. Te 7 już wydaliśmy. Teraz potrzebujemy uchwalić 5 mld na ten rok i to jest chyba na dobrej drodze. To są poważne pieniądze, a są one szacowane w proporcji do PKB, czyli sprawiedliwie. To powinien być główny mechanizm finansowania, czy operacji unijnych, czy pomocy dla zagrożonych państw, jak Ukraina – przekonywał szef polskiej dyplomacji.
Zapowiedział też działania na rzecz przekonania członków Izby Reprezentantów USA do kontynuowania pomocy dla Ukrainy. Minister mówił również o planowanych działaniach z zakresu walki z dezinformacją poprzez m.in. audycje telewizyjne i radiowe w językach naszych sąsiadów - po niemiecku, rosyjsku, białorusku, ukraińsku i angielsku, „żeby do tych społeczeństw docierać z rzetelną informacją, która jest najlepszą odtrutką na dezinformację”.
Dyskusja była prowadzona w ramach dwóch paneli tematycznych: "Polska w NATO – szanse i wyzwania" oraz ": Wartości demokratyczne i odporność społeczna". Sejm, Ry
***
20 lat temu, 12 marca 1999 r., minister spraw zagranicznych Bronisław Geremek przekazał sekretarz stanu USA Madeleine Albright akt przystąpienia Polski do Traktatu Północnoatlantyckiego. Ceremonia odbyła się w Independence w stanie Missouri – rodzinnej miejscowości pomysłodawcy NATO, prezydenta Harry'ego Trumana. W ten sposób Polska stała się członkiem zachodniego sojuszu bezpieczeństwa.
Zdjęcie: Anna Krzyżak (Sejm)