Tego samego dnia, kiedy w Dzienniku Ustaw ukazało się rozporządzenie MON z. 12 lipca 2023 r. w sprawie nagród uznaniowych i zapomóg żołnierzy zawodowych, szef MON podpisał decyzje nr 76 z 24 lipca br. o podwyższeniu funduszu nagród i zapomóg dla żołnierzy zawodowych ze 103,9 mln zł do 155,4 mln zł, w w tym na nagrody z 83,1 mln zł od 134 616 tys.
To nie koniec z nagrodami?
To oznacza, że w I półroczu br. wyczerpała się pula nagród dla kadry zawodowej WP i kolejne prawie 50 mln zł zostanie przeznaczone na nagrody z okazji Święta Wojska Polskiego. Nagrody pod koniec roku też będą, bowiem do ubiegłorocznego limitu przeznaczonego wtedy na fundusz nagród brakuje prawie 50 mln zł (202 mln zł).
Nowe rozporządzenie, podpisane przez ministra obrony 12 lipca br. wejdzie w życie od 8 sierpnia, czyli tuż przed Świętem Wojska Polskiego
Nowe przepisy stanowią akt wykonawczy do art. 443 ust. 9 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. poz. 2305, z późn. zm.), który określa tryb przyznawania żołnierzom zawodowym nagród uznaniowych oraz zapomóg, Zastępuje rozporządzenie MON z 29 maja 2014 r (Dz. U. z 2021 r. poz. 1670). Zgodnie z art. 443 ust. 1 żołnierzom zawodowym może być przyznana nagroda – w szczególności w związku z przejawianiem inicjatywy w służbie albo wykonywaniem zadań służbowych wymagających szczególnie dużego nakładu pracy, w tym poza określonym czasem służby, w skróconych terminach lub warunkach szczególnie utrudnionych.
Z kolei art. 443 ust 6 przewiduje, że warunkiem przyznania żołnierzowi zawodowemu nagrody uznaniowej jest uzyskiwanie wysokich wyników w wykonywaniu zadań służbowych. Żołnierzowi zawodowemu można również przyznać nagrodę uznaniową za wykonywanie zadań służbowych o wysokiej odpowiedzialności , a także wykraczających poza zwykłe obowiązki służbowe, w szczególności za przejawianie inicjatywy w służbie albo wykonywanie zadań służbowych wymagających dużego nakładu pracy czy działań poza czasem służby.
Sprawdzone regulacje
Przeprowadzona w resorcie obrony narodowej analiza funkcjonowania aktualnych zapisów wskazuje, że obowiązujące regulacje sprawdziły się w ciągu lat stosowania zyskując pozytywne opinie właściwych komórek kadrowych. Nowe regulacje bazują więc na dotychczasowych rozwiązaniach.
Podobnie jak w poprzednich przepisach zapisano, że nagrody uznaniowe przyznawać będzie dowódca jednostki wojskowej, z jego z inicjatywy, jego przełożonych; a także na wniosek bezpośredniego przełożonego żołnierza zawodowego.
Podstawę do jej wypłaty stanowić będzie rozkaz lub decyzja organu, który przyznał nagrodę. Przyjęto, że nagrodą będzie mogła zostać przyznana z inicjatywy dowódcy oraz na wniosek wskazanych podmiotów.
W przypadku zapomóg przyjęto rozwiązanie, zgodnie z którym będzie ona mogła zostać przyznana zarówno na wniosek zainteresowanego żołnierza, jak również określonych podmiotów. Do wniosku należy załączyć dokumenty potwierdzające zaistnienie zdarzeń uzasadniających jej przyznanie. Zapomoga przyznawana będzie jednorazowo.
Standardy przyznawania nagród pieniężnych
Jak już zwracaliśmy uwagę w publikacjach, najistotniejszym aspektem jest to, aby proces przyznawania nagród pieniężnych żołnierzom zawodowym był sprawiedliwy, przejrzysty i oparty na obiektywnych kryteriach. Decyzje dotyczące przyznawania nagród powinny być oparte na udokumentowanych osiągnięciach i zasługach każdego żołnierza, z uwzględnieniem odpowiednich standardów i wytycznych.
Ponadto, równość szans i uczciwość powinny być integralną częścią procesu przyznawania nagród. Niezależnie od rangi czy stopnia wojskowego, wszyscy żołnierze powinni mieć równe szanse na otrzymanie nagrody pieniężnej, jeśli spełniają odpowiednie kryteria i osiągnęli wybitne wyniki. To zapewnia uczciwość i buduje zaufanie wśród żołnierzy oraz promuje zdrową rywalizację i aspirację do osiągnięć.
Przyznawanie nagród pieniężnych powinno być oparte na kryteriach obiektywnych, takich jak skuteczność w wykonywaniu zadań, inicjatywa czy zaangażowanie w rozwój zawodowy. Niezależnie od rangi czy stopnia wojskowego, każdy żołnierz, który spełnia określone kryteria, powinien być równo traktowany i mieć równe szanse na otrzymanie nagrody. Wyróżnienie finansowe powinno być przyznawane na podstawie zasług i osiągnięć, a nie hierarchii stopni wojskowych.
Ważne jest, aby w systemie nagradzania żołnierzy zawodowych istniała jasna i transparentna procedura, która opiera się na mierzalnych kryteriach oceny. Tylko w ten sposób można zapewnić sprawiedliwość i uczciwość w przyznawaniu nagród oraz stymulować żołnierzy do dążenia do doskonałości i osiągania wybitnych wyników.
Najczęstsze nieprawidłowości w procedurze przyznawania nagród pieniężnych
Jedną z nieprawidłowości mogącą wystąpić jest przyznawanie nagrody pieniężnej w wysokości zależnej od posiadanego stopnia wojskowego. Wszelkie przypadki, w których wysokość nagrody pieniężnej jest uzależniona od posiadanego stopnia wojskowego wyróżnianego żołnierza, powinny być rozpatrywane jako naruszenie przepisów i procedur, a odpowiednie działania powinny zostać podjęte w celu naprawienia takiej nierówności i zapewnienia uczciwości w systemie nagród dla żołnierzy zawodowych.
Nagrody pieniężne są świadczeniami wyjątkowymi, przyznawanymi żołnierzom zawodowym za ponadprzeciętne wykonywanie obowiązków służbowych. W sytuacji gdy nagroda staje się świadczeniem powszechnym i staje się składnikiem wypłacanym żołnierzowi systematycznie, w regularnych odstępach czasu, za zwyczajne wykonywanie obowiązków służbowych, w oderwaniu od przesłanek przyznania nagrody, stanowi to już naruszenie przepisów regulujących jej przyznawanie.
Mimo, że nagrody przyznawane są uznaniowo to muszą wiązać się z konkretnym zdarzeniem występującym po stronie wyróżnianego żołnierza. Nie powinny być przyznawane za dobre wykonywanie swoich obowiązków, lecz za pracę o szczególnym znaczeniu dla danej jednostki wojskowej. Za wykonywanie codziennych obowiązków żołnierz otrzymuje uposażenie.
Nagrody stanowią formę uznania, motywacji i zachęty dla żołnierzy do dalszego doskonalenia się oraz są częścią szerszego systemu motywacyjnego. Ważne jest, aby proces przyznawania nagród był sprawiedliwy, przejrzysty i oparty na obiektywnych kryteriach, przy równym traktowaniu wszystkich żołnierzy. R.Ch., Mykonos
zdjęcie: CO MON